Focus Aan-Uit | Concentratielek 1: te weinig prikkels

Image

"Luister je wel?" Dat heb je vast weleens gehoord als iemand een verhaal vertelt, maar je merkt dat je totaal afdwaalt. We doen dit bijna de helft van de tijd dat we wakker zijn! Dat geeft gelijk een goed beeld van hoe gefocust we zijn. Mind wandering, het afdwalen van gedachten, staat haaks op 'in het moment zijn', terwijl dat juist vaak zorgt dat we gelukkig zijn en diepe verbindingen met anderen aangaan. Maar hoe stop je met afdwalen? Hoe houd je je aandacht erbij? Dit heeft alles te maken met flow.

In deze blog nemen we je mee in de 1e oorzaak van afleiding: te weinig prikkels. We geven je praktische tips om hier mee om te gaan. Deze informatie komt uit het boek Focus AAN/UIT van Mark Tigchelaar. Let op: deze blog is het vervolg op de eerste in de reeks over Focus. De eerste nog niet gelezen? Klik hier.

 

Ooit gehoord dat we maar 10% van ons brein gebruiken? Dat is een fabel! We gebruiken de volledige 100%. En dat is precies de reden waarom we zo snel afgeleid raken.

style-element

Ons hoofd staat vrijwel altijd ‘aan’. We kunnen bijna niet níet denken en dit gebeurt op een constant hoog tempo. Ons denkbrein is zo gemaakt dat altijd de volledige 100% ervan wordt gebruikt. Maar let op: een groot deel van de taken die we doen, vraagt slechts 20% van onze hersencapaciteit! Hierdoor is er ruimte over: ruimte voor afleiding. Ons brein gaat op zoek naar andere prikkels.

Boompjes tekenen tijdens het bellen

Boompjes tekenen tijdens het bellen

Het gemiddeld leestempo ligt rond de 250 woorden per minuut, beduidend lager dan ons denktempo. Zeker op het moment dat de tekst ook nog saai is, is het niet gek dat onze hersenen aan andere dingen denken, ze hebben simpelweg te veel ruimte over. Het gemiddelde spreektempo ligt met 125 woorden per minuut ook onder onze denkcapaciteit. Misschien herken je dit wanneer je met iemand belt die redelijk lang van stof is en langzaam praat. De ander wil een punt maken, jij bent er al. Grote kans dat je inmiddels 5 vierkantjes of boompjes op je kladblok hebt getekend. Wanneer ons hoofd maar voor een klein deel wordt geprikkeld door de taak zelf, hebben we veel meer ruimte over om prikkels om ons heen op te nemen en zullen we bijvoorbeeld veel meer last hebben van collega's die aan het bellen zijn of voorbijlopen. 

Wat nu? Hoe kunnen we ons afsluiten van afleiding? Volgens Mark Tigchelaar zijn er twee onderdelen die daarbij kunnen helpen: noradrenaline en multitasken.

Oplossing 1: Noradrenaline

Noradrenaline is de neurotransmitter in ons hoofd die ervoor zorgt dat we meer aandacht hebben voor dat wat we aan het doen zijn. Is er te weinig van dit stofje aanwezig, dan vervelen wel ons. Is er te veel? Dan ervaren we stress. Bij de juiste hoeveelheid zijn we scherp en alert. Dan zitten we in een productieve flow. Dat wil je. En het mooie is: je kunt dit sturen. Hoeveel noradrenaline we hebben, hangt af van de complexiteit van de taak. Door taken uitdagender of eenvoudiger te maken, verandert de hoeveelheid van dit stofje en daarmee onze focus.

style-element

Waarschijnlijk pas je een aantal van dit soort trucjes onbewust al toe. Voorbeeld: wanneer je alleen in de auto zit en een eindje gaat rijden, zet je dan wel eens de radio aan? Waarom doe je dit? Waarschijnlijk omdat anders het autorijden te saai en te simpel wordt. Door naar de radio te luisteren, komt er een taak bij, waardoor er minder hersencapaciteit overblijft voor het autorijden, daar moet je je dan meer voor inspannen. Gek genoeg maakt dat het autorijden fijner. Maar stel dat je op een lastig plekje moet inparkeren. Grote kans dat je dan eerst even de radio uitzet.
Als de taak iets ingewikkelder wordt, is het fijn om juist zo min mogelijk prikkels erbij te hebben. 

Tip: merk je dat je tijdens het lezen van een tekst snel afgeleid bent? Lees dan een fractie sneller. Op die manier maak je de taak wat lastiger en is er minder ruimte voor afleiding.

Oplossing 2: Multitasken

Een andere manier om eenvoudige taken uitdagender te maken is er iets simpels naast doen. Zo werkt het goed om nutteloze tekeningetjes te maken tijdens een saai of traag telefoongesprek. Onderzoek van een Engelse universiteit laat zien dat deze doodles onze concentratie met 29 procent verhogen. Waarom? Ze kosten maar een klein beetje hersenactiviteit waardoor je prima kunt luisteren naar wat er wordt gezegd. Aan de andere kant vraagt het net voldoende inspanning om afleidende gedachten te blokkeren.

style-element

Let op: dit werkt alleen als je twee eenvoudige taken tegelijkertijd doet. Doe je naast de taak een andere taak die bewuste aandacht vraagt? Dan ben je aan het switchtasken en is het gameover. Hierover las je in de vorige blog: ben je aan het wisselen tussen verschillende taken die beide aandacht vragen, gaat je hersencapaciteit juist achteruit en heeft het een negatief effect op je werk.

Muziek luisteren tijdens het werk- goed of slecht voor je hersenen?

Dat hangt er vanaf wat je luistert. als je muziek luistert die je al veel vaker hebt gehoord, werkt het goed voor ons brein. Aan bekende muziek besteden onze hersenen niet heel veel bewuste aandacht. Maar wanneer je favoriete artiest net een nieuw album heeft uitgebracht en je dat gaat luisteren terwijl je net een saai verslag moet tikken, dan is de kans groot dat je afwaalt naar de muziek. Muziek zonder tekst werkt ook beter dan met tekst.

 

We kunnen maar één ding bewust tegelijk doen

style-element
Nog 3 praktische tips

Nog 3 praktische tips

Tip 1: minder last van bellende collega's door sneller te werken

Als je tijdens je werk wordt afgeleid door collega’s die bellen, is dit over het algemeen een signaal dat het werk wat je aan het doen bent te eenvoudig is voor je brein. Vul die ruimte op door de taak die je aan het doen bent een fractie meer uitdagend te maken. Voorbeelden:

  • Geef jezelf deadlines: normaal duurt taak 60 minuten, ik probeer het nu in 55 minuten
  • Tijdens een saaie vergadering geef ik mezelf een simpele opdracht, zoals: ik wil dat iedereen zich gehoord voelt of ik wil zo rustig mogelijk spreken.
  • → Een fractie sneller typen

Tip 2: beter kunnen nadenken tijdens schoonmaken

Als je over een project wilt nadenken, zonder met allerlei afleidende gedachtes bezig te zijn, werkt ondertussen schoonmaken goed. win-win oplossing lijkt ons: én je kunt beter nadenken over het project én je kunt die saaie huishoudelijke taakjes afronden waar je eigenlijk geen zin in had ;)

Tip 3: meer aandacht voor het gesprek door een paperclip

Je kent ze wel, de mensen die altijd aan iets friemelen tijdens een gesprek. Misschien vinden ze het gesprek met jou wel iets te saai, of praat je een tikkeltje te langzaam, waardoor ze (bewust of onbewust) een extra tool inzetten om toch goed te kunnen luisteren. Goed bezig dus! Het werkt vooral goed als het een object is wat je niet vaak in je handen hebt, zoals een paperclip of een steentje. Probeer het eens uit!

Herkenbaar? We zijn benieuwd naar jouw ervaringen als je bovenstaande tips gaat toepassen! In de volgende blog gaan we in op Concentratielek 2: te veel interne prikkels.

style-element

Deel artikel: